Het Ontbijt

Waarom is het ontbijt belangrijk?

De voordelen van een goed ontbijt zijn niet te onderschatten. Maar waarom is het ontbijt nu zo belangrijk?

Na een welverdiende rust hebben we 8 tot 12 uur niets meer gegeten.

Onze dag starten met een gezond ontbijt is van belang om zowel op lichamelijk als intellectueel vlak optimaal te kunnen presteren. De inname van energie, vitaminen en mineralen helpen ons alvast om de voormiddag goed door te komen.

Om optimaal te kunnen functioneren heeft ons lichaam niet alleen energie (lees: calorieën) nodig. De dagelijkse noden aan andere essentiële voedingsstoffen zoals eiwitten, mineralen, vitaminen en vezels moeten ook worden ingevuld.

Een goed ontbijt brengt essentiële voedingsstoffen aan die niet altijd in voldoende mate door de andere maaltijden worden gecompenseerd.

's Morgens bijtanken, na een weldoende nachtrust, met een goed samengesteld ontbijt, is noodzakelijk om de voormiddag tot een goed einde te brengen, maar heeft ook andere voordelen.

Wat is een gezond ontbijt?

Een gezond ontbijt is rijk aan 'gezonde' (lees: meervoudige) koolhydraten (verschillend van de enkelvoudige) gecombineerd met voldoende vezels, vitaminen en mineralen. Deze combinatie maakt dat we goed gemutst en geconcentreerd de ochtend doorkomen.

Meervoudige koolhydraten vind je onder andere in:

• Groente
• Peulvruchten
• Volkorenproducten
• Noten
• Haver
• Fruit
• Zoete aardappel
• Quinoa
• Boekweit

Enkelvoudige koolhydraten vind je onder andere in:

• Brood
• Witte pasta
• Witte rijst
• Koek
• Sauzen
• Snoep
• Vruchtensappen
• Zoete snacks uit de supermarkt
• Kant-en-klare maaltijden

TESTEN of je goed bezig bent of niet? 

Klik op de onderstaande foto en doe de test.  

De ingrediënten van een gezond ontbijt

De voedingsdriehoek kan ons helpen om een gezond ontbijt samen te stellen. Met de verschillende ingrediënten en een beetje inspiratie kunnen we bovendien naar hartenlust variëren.

• Een drank: bijvoorbeeld een glas water, een kop koffie of thee zonder suiker. Een glas (soja-)melk of karnemelk kan ook.
• Volkorenbrood of een volkoren graanproduct. Kies bij voorkeur voor bruin of volkorenbrood, havermout of ongesuikerde muesli.
• Een stuk vers fruit als geheel, als beleg, versneden in een kommetje yoghurt of plattekaas. Versgeperst fruitsap kan ook - af en toe eens - ter afwisseling, maar beperk het tot één klein glas en neem het tijdens de maaltijd.
• En waarom zou je geen groenten eten bij het ontbijt? Bijvoorbeeld schijfjes komkommer en radijsjes of in de vorm van een peulvruchten- of groentespread kunnen ook lekker zijn als ontbijt. 
• Melkproducten? Geef de voorkeur aan halfvolle melkproducten zonder toegevoegde suikers. Bijvoorbeeld een glas melk, een potje yoghurt natuur, plattekaas of een sneetje kaas. Kaas als toespijs kan je ter afwisseling ook eens vervangen door een eitje of wat vlees. Hou je totale vleesinname echter beperkt en verkies vers vlees boven bewerkte vleeswaren.
• Smeer een mespuntje vetstof per snede brood. Kies voor vetstoffen die rijk zijn aan onverzadigde vetzuren. Je herkent ze doordat ze zacht en makkelijk smeerbaar zijn wanneer ze uit de koelkast komen en aan de vetzuursamenstelling (minstens twee derde onverzadigde vetzuren van de totale hoeveelheid vet).

Geen tijd of zin om te ontbijten? 

Probeer dan een makkelijk en gezond alternatief: een drink-ontbijt. 

Boordevol voedingsstoffen en bovendien lekker, geheel naar jouw eigen smaak gemaakt.

Hoeveel mogen we eten als ontbijt?

De gebruikte hoeveelheden kunnen verschillend zijn van persoon tot persoon, afhankelijk van de dagelijks benodigde hoeveelheid energie in functie van de leeftijd, het geslacht, het gewicht en de te leveren fysieke activiteit.

Het is evident dat een jonge sportman meer energie en dus een uitgebreider ontbijt nodig heeft dan een bejaarde vrouw met licht overgewicht.

Om in een grotere energiebehoefte te kunnen voorzien, wordt best vooral meer gekozen uit de donkergroene zone van de voedingsdriehoek.

Het ontbijt overslaan is geen goed idee.

Het ontbijt overslaan kan de drang naar snoepen in de voormiddag vergroten. Wanneer men in de voormiddag een appelflauwte voelt aankomen, staat er meestal geen gezond ontbijt klaar.

Er wordt dan snel gekozen voor een koek of snoep uit de automaat of een ontbijtkoek bij de bakker om de hoek op weg naar school of het werk.

De 's morgens uitgespaarde calorieën kunnen zo snel gecompenseerd worden met extra calorieën en weinig of geen essentiële voedingsstoffen.

Wie 's morgens niet eet, heeft mogelijks ook de neiging om één van de volgende maaltijden uit te breiden, hetgeen bij de meeste mensen 's avonds gebeurt.

De trend om in plaats van een tweede hoofdmaaltijd bijvoorbeeld pizza, lasagne of wat pasta te nemen, versterkt dit gevaar nog. Dit kan uiteindelijk resulteren in een hogere totale en vaak ook onevenwichtige energie-inname dan wanneer men de dag zou starten met een goed ontbijt.

Verband tussen niet ontbijten en overgewicht

Op basis van recente studies lijkt

- een hoger vetpercentage, inclusie BMI, vaker geassocieerd met niet ontbijten 

- en ontbijten met minder gewichtstoename in de loop van de tijd.

Er kunnen echter nog andere (levensstijl-)factoren meespelen. Bijvoorbeeld: iemand die ontbijt leeft over het algemeen gezonder en/of is meer in beweging of fysiek actief.

Desondanks zijn er nog genoeg goede redenen om mensen aan te moedigen om een gezond ontbijt te nemen in het kader van een gezond voedingspatroon.

Gezonde Ontbijt-voorbeelden (geheime pagina -> knop)

Weetjes: wie neemt er een ontbijt?

• Volgens de Belgische voedselconsumptiepeiling van 2014 neemt bijna 4 op de 5 Belgen ouder dan 15 jaar regelmatig een ontbijt, vijf dagen per week.
• Vrouwen nemen frequenter regelmatig een ontbijt dan mannen.
• Het percentage regelmatige ontbijters stijgt gelukkig.
• Volwassenen en vooral ook jongvolwassenen slaan vaker het ontbijt over dan senioren.
• Doorgaans wordt er te snel, te licht en te zoet ontbeten.
• Gezonde voeding komt steeds vaker minder aan bod.

De voordelen van een goed ontbijt zijn nochtans niet te onderschatten.

Moeilijk om 's morgens voor een ontbijt te zorgen? 

Probeer dit makkelijk alternatief, als gezonde drink-maaltijd of zelfs gezond tusséndoortje. Makkelijk, snel klaar én lekker. .